Algemene informatie

Reizen

Wat je kan verwachten

Wat kan je als genderdivers persoon op vakantie verwachten en waar kan je vooraf rekening mee houden? Dit zijn vragen die wij op deze pagina beantwoorden.

Genderidentiteitskaart

Op dit moment heb je nog altijd een deskundigenverklaring nodig om je paspoort of ID aan te laten passen aan je  nieuwe naam en geslacht. Zodra de nieuwe transgenderwet in werking treedt,  krijg je meer zelfbeschikking en wordt de rol van de deskundige overbodig. Maar deze wet is helaas nog niet inwerking getreden. Heb je (nog) geen ID-bewijs met je nieuwe naam en geslacht erop en ben je bezorgd dat mensen niet geloven dat je ID van jou is? Via TNN kun je een genderidentiteitskaart aanvragen, die je als hulpmiddel kunt gebruiken naast je geldige ID-bewijs.  Zie: https://www.transgenderinfo.nl/praktisch/genderidentiteitskaart. Misschien is het handig om deze kaart nog voor je vakantie aan te vragen!

Vliegveld

Transgender mensen die regelmatig of minder regelmatig in een vliegtuig stappen krijgen te maken met strenge veiligheidsmaatregelen, zoals security scan, bodyscan, fouilleren en visiteren. Wat deze controle inhoudt kun je hieronder lezen.

Schiphol beschikt over diverse security scan apparaten voorzien van een screeningstechnologie waarbij de privacy is gewaarborgd. Zo worden de beelden geanalyseerd door een computer en niet door operator op afstand. Met de security scan kan bekeken worden of er goederen op het lichaam worden gedragen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de zogenoemde millimeter wave technologie. De security scan op Schiphol wordt ingezet bij de security- en douanecontrole van passagiers. Als een reiziger bezwaren heeft tegen de controle door middel van de security scan, dan mag deze deze controle weigeren. Zie ook de website van de Rijksoverheid over dit onderwerp. In dat geval wordt men volledig gefouilleerd. Overigens kan ook nadat een security scan is gemaakt nog tot fouillering worden overgegaan.

  • Een ander apparaat waar je mee te maken kunt krijgen is de bodyscan. De bodyscan wordt door de douane op de luchthaven bij de zogenaamde 100 % controles gebruikt. De bodyscan maakt, in tegenstelling tot de security scan, gebruik van röntgenstralen die door de huid gaan om ingeslikte goederen te traceren en kijkt dus ook binnen in het lichaam. De bodyscan wordt ook wel de naaktscan genoemd. Het beeld dat de scan vormt lijkt nog het meest op een ets van krijt. Via de bodyscan is ook te zien of mensen een stoma dragen, een prothese of andere medische hulpmiddelen. Er is te zien of iemand transgender is. De bodyscan maakt naaktbeelden, alhoewel deze niet zo gedetailleerd zijn als een echte naaktfoto. Bij de bodyscan bestaat de dus mogelijkheid dat een prothese wordt opgemerkt, verder is aan het skelet te zien of men te maken heeft met een man of een vrouw. Lees ook het artikel over de bodyscan uit het NRC.
  • Als een reiziger bezwaren heeft tegen de controle door middel van de bodyscan, dan mag deze deze controle weigeren. Het Europees Parlement heeft in een resolutie besloten dat Europeanen de bodyscan mogen weigeren en er geen beelden mogen worden opgeslagen. Op Europese luchthavens mogen alleen bodyscanners worden gebruikt waarbij de veiligheid (gezondheid), privacy en waardigheid worden gewaarborgd. Zie ook het artikel van Brigt.nl over dit onderwerp. Helaas is deze resolutie van het Europese Parlement nog niet in wetgeving omgezet. Daardoor is het onzeker of deze resolutie al volledig wordt gevolgd in Europa. Weiger je de bodyscan dan word je aan een andere veiligheidscontrole onderworpen, bv. fouillering. Overigens kan ook nadat een bodyscan is gemaakt nog tot fouillering worden overgegaan.
  • Desgevraagd heeft een functionaris in de VS toelichting gegeven op de bodyscan die in de VS wordt gebruikt. De scanner onderzoekt of er sprake is van een mannelijk of vrouwelijk lichaam. Als de scanner jouw lichaam detecteert als een mannelijk lichaam, wordt een penisprothese niet direct gezien. Detecteert de scanner jouw lichaam als een vrouwenlichaam dan wordt de penisprothese wel gevonden. Dus als bv. geen borstoperatie is ondergaan en wel een penisprothese wordt gedragen dan valt het op en kan om toelichting worden gevraagd, dan wel zelfs de prothese nader worden onderzocht.

Bij fouilleren gaat het om onderzoek aan lichaam en kleding ten behoeve van de veiligheid of openbare orde. De wettelijke term hiervoor is een ‘Onderzoek aan de kleding’. Fouilleren kan handmatig gebeuren of door middel van een hand scanapparaat. Weigeren van fouillering kan, maar dan kan het zijn dat men niet door de controle komt. Iedereen in Nederland heeft het recht gefouilleerd te worden door iemand van het eigen geslacht. Fouilleren mag worden uitgevoerd door: politie, marechaussee en bepaalde beveiligers. Het fouilleren gaat over het algemeen als volgt, controleren van:

  • handen
  • armen van buiten naar binnen
  • kraag, muts, pet
  • buik en de rug beginnend van boven de buik naar beneden, idem de rug
  • riem buiten en binnenkant
  • benen van onder naar boven en weer naar beneden (benen ieder twee keer)
  • schoenen

Bij visiteren gaat het om het inkijken van tassen, koffers, jassen, etc. waarbij de te visiteren persoon wordt verzocht deze te openen c.q. leeg te maken (of binnenste buiten laten keren). Maar ook het verplaatsen van goederen kan een actie zijn. Visiteren kent daarmee geen directe, actieve handeling richting de te visiteren persoon. Visitatie is ook geen dwangmiddel: de te visiteren persoon mag weigeren en kan niet tot visitatie worden gedwongen. Dit kan wel leiden tot weigering de persoon toe te laten.

Er zijn gevallen bekend waar zich totaal geen problemen voordeden bij zowel de security scan, de bodyscan of het fouilleren. Maar er zijn ook gevallen bekend waarbij expliciet gevraagd werd naar bv. de prothese en de prothese op explosieven is onderzocht, of naar een nog aanwezig lichaamsdeel.

 

Wees je ervan bewust dat het waarschijnlijk, niet mogelijk is volledig onopgemerkt een veiligheidscontrole te passeren. Of de veiligheidscontrole een reden is om niet meer te reizen? Dat bepaal je natuurlijk zelf. Bereid je wel mentaal voor op de al dan niet uitgebreide controle (d.m.v. scan, fouillering, verdere lichamelijke controle of zelfs controle aan een prothese).

 

NB: Schiphol heeft bekend gemaakt de eigen beveiligingsorganisatie transvriendelijker te maken en wil daarvoor samenwerken met het COC en TNN. E.e.a. is het gevolg van de uitkomsten van een onderzoek onder transgender reizigers. Een op de acht had een vervelende ervaring op Schiphol met de veiligheidschecks. De scan werd daarbij negatiever beoordeeld dan het fouilleren.

Reisdoel en verwachting

Houd je van reizen? Wees je er dan van bewust dat er delen in de wereld zijn waar je als transgender persoon problemen kunt ondervinden. Hieronder vind je websites met informatie.

 

Ga je naar een land waar je problemen zou kunnen verwachten, neem dan van te voren contact op met de ambassade of het consulaat ter plaatse. Vraag om tips en vraag om een telefoonnummer dat je te allen tijde kunt bellen als je in de problemen komt vanwege je transgenderzijn. Zet dit nummer op een makkelijk bereikbare plaats in je telefoon.

 
  • Website met onderzoek naar de veiligheid voor LHBTQ+ in 150 landen.
  • Website van de Canadese organisatie Pflag Canada waar je je bestemming op in kan typen en meteen de rating ziet
  • Website van de Belgische overheid met reisadviezen
  • Website van de Britse overheid met reisadviezen voor lhbt’ers
  • Artikel in Trouw met kritische kanttekeningen over bezoek aan VS door transgender mensen.
  • Artikel in Travel Weekly: Trangender reizigers hebben te maken met unieke uitdagingen (Eng)
  • Artikel in het Parool: Veel transmensen gaan helemaal niet op vakantie: te stressvol.
  • Artikel van Vice: De nare dingen waar Amerikaanse transgenders mee te maken krijgen op het vliegveld.
Deze pagina is op 1 juli 2024 bewerkt.