Intimiteit gaat over de mens en zijn intieme relatie met een ander. Er zijn veel manieren om een dergelijke relatie vorm te geven. Het vormgeven van een bevredigende, intieme, liefdevolle en eventueel seksuele relatie is voor iedereen en dus ook voor veel transgender mensen een uitdaging.

Op deze pagina hebben we verschillende informatie bijeengebracht. We hopen dat transgender mensen en/of hun partners, die nog zoeken naar manieren om hun relatie vorm te geven, hierdoor op weg worden geholpen.

Onder ‘tips’ staan tips die je kunnen helpen om de intimiteit vorm te geven. De tabbladen ‘man’ en ‘vrouw’ gaan meer in op de genitale operaties, de keuzes die daarin te maken zijn en de effecten daarvan op de mogelijkheden van een intieme en seksuele relatie. De tabbladen ‘relatie’, ‘daten’ en ‘ervaring’, ‘SOA-HIV’ en ‘overig’ spreken voor zich.

Het vormgeven van een bevredigende intieme en seksuele relatie is voor veel transgender mensen een uitdaging. De tips die hieronder, in een willekeurige volgorde en niet uitgesplitst naar gender, zijn bedoeld om je te verder helpen en je weg te vinden:

• Seksualiteit en intimiteit gaan over de mens en de intieme relatie met een ander. Er zijn heel veel manieren om een dergelijke relatie vorm te geven. De ‘goede’ manier is de vorm die bij jou en een partner past. Hoe anderen het doen, kan een inspiratiebron zijn, maar ook niet meer dan dat. Wees vindingrijk, vind uit wat werkt voor jou en voor je partner. Leer om te vragen wat voor jou fijn is en praat er vooral over.
• Aanraking kan overal op het lichaam plezierige gevoelens of opwinding oproepen, armen, benen, oren, tepels, nek, ….. Er is ruimte genoeg om het hele lichaam te verkennen en te ontdekken wat voor jou prettig is. Neem de tijd dat samen met je partner te ontdekken.
• Soms helpt het eerst zelf uit te vinden wat je prettig vindt. Gebruik je fantasie, je handen en, als je dat prettig vindt, speeltjes.
• Extra zorg en aandacht voor jezelf, bijvoorbeeld door heel aandachtig te douchen en je daarna liefdevol te verzorgen met bodylotion, kan helpen om je beter te voelen en vandaar uit te ontdekken wat voor jou werkt.
• Als je een operatie hebt gehad, neem dan zeker de tijd om jezelf opnieuw te leren kennen. Gebruikt ook nu je handen om te voelen wat je prettig vindt en hoe je nieuwe lijf voelt. Soms is het fijn om dat eerst alleen te doen. Soms kan het juist heel prettig zijn om het samen met een partner te ontdekken.
• Gebruik positieve termen voor je nieuwe genitaliën, je borstkas of je borsten. De mooiste die wij hebben gehoord is ‘mijn fonkelnieuwe op maat gemaakte design vagina’. Vertel je partner ook welke namen je prettig vindt om te horen voor je genitaliën. Misschien heeft je partner nog leuke suggesties?
• Bij de start van het gebruik van hormonen kunnen je seksuele gevoelens verschuiven en moet je jezelf soms ook seksueel opnieuw uitvinden.
• Het kan zijn dat je bepaalde delen van je lichaam lang niet hebt willen (laten) aanraken. Als dat het geval is en je bent daaraantoe, neem dan de tijd om die nu wel te verkennen, te voelen of met een spiegel te bekijken. Of accepteer dat het lastig blijft en bespreek dat met je partner. Je lichaam is groot genoeg en er zijn vast andere plekken waar je de aanraking wel prettig vindt.
• Experimenteer met je uiterlijk, met welke kleding, haardracht of versieringen voel je je mooi of sexy?
• Iedereen heeft een anus en deze is nooit een onderdeel geweest van de transitie. Lang niet iedereen vindt anale seks prettig. Maar het kan voor sommigen transgender mensen wel een prettig alternatief zijn voor de meer emotioneel beladen genitaliën.
• Geef vooral aan wat je prettig vindt en gebruik zo veel mogelijk positieve taal. Bijvoorbeeld ‘Ik vind het fijn als je rondom de vagina aanraakt, maar ik vind het niet fijn als je in mijn vagina gaat’.
• Hulpmiddelen kunnen je helpen om je lichaam eruit te laten zien op een manier die bij je past en je meer sexy te voelen. Voor transgender vrouwen kan dat een BH-vulling zijn. Voor transgender mannen zij allerlei penisprotheses te koop. Slappe piemels (een packy) kun je de hele dag dragen. Er zijn ook harde piemels die je kunt gebruiken bij het vrijen. Bij sekshops zijn ook voorbind-dildo’s te koop.
• Niet alle transgender mannen doen een volledige transitie. Als je nog een vagina hebt kan het zijn dat dit een no go area is. Wees daar duidelijk over als dit voor jou zo is. Het kan echter ook zijn dat je wel opgewonden raakt van vaginale seks en dat ook fijn vindt. Als dit voor jou zo is, bespreek dan met je partner hoe dat voor jullie samen is. Dit heeft alles te maken met wat prettig is en heeft werkelijk helemaal niets van doen met het wel of niet slagen van je transitie
• Wees erop bedacht dat de manier waarop je je intimiteit en/of seksualiteit vormgeeft invloed kan hebben op de risico’s die je loopt op seksueel overdraagbare ziekten.
• Net als alle andere mensen kun je als transgender gevoelens hebben voor mannen, voor vrouwen of voor allebei. Oftewel, je kunt net als ieder ander homoseksueel zijn of lesbisch of biseksueel.
• Zo’n 1% van onze bevolking is aseksueel en heeft dus geen behoefte aan seks, maar soms wel een behoefte aan een relatie. Ook dat kan voor transgender mensen zo zijn.
• Van de bevolking komt lang niet iedereen klaar tijdens vrijen. Als je niet klaar kan komen, maar het wel prettig hebt met je partner, hoeft dat ook helemaal niet. Ook zonder een orgasme is het mogelijk een prettige seksuele relatie te hebben. Als het voor jou en je partner wel belangrijk is, zoek dan hulp als jullie er samen niet uitkomen.
• Bij de geslachtsbevestigende operaties zal de chirurg zijn/haar uiterste best doen om de gevoeligheid van de nieuwe genitaliën mogelijk te maken. Echter niet bij iedereen zal dit ook werkelijk lukken. Bij transgender vrouwen wordt door het Amsterdam UMC (VUmc) aangegeven dat dit in 80% van alle operaties lukt. Bij de phalloplastiek voor mannen is zo’n 66% tevreden over hun seksuele leven. Het kan dus zijn dat een orgasme voor jou helaas niet mogelijk is. Soms vraagt het ook geduld om uiteindelijk te ontdekken hoe je klaar kunt komen.
• Als je in je relatie tegen grotere problemen aanloopt op seksueel gebied dan je samen met je partner kunt oplossen, dan raden we je aan om daarvoor hulp, bij bv. een seksuoloog te zoeken.

Een aantal van bovenstaande tips zijn geïnspireerd door en gebaseerd op de 11 dias met transgender sex-tips

Als je een operatie aan je geslachtsdelen ondergaat, verandert dat de manier waarop je seks hebt en vaak ook hoe je seks beleeft. Je moet helemaal opnieuw ontdekken hoe je lichaam seksueel in elkaar zit. Je gevoelige plekken blijven veelal intact en vaak kun je nog steeds een orgasme krijgen.

Je krijgt een (mini)penis, ook wel ‘neo-penis’ genoemd. Een neo-penis ziet er ongeveer hetzelfde uit als de penis van mensen die niet transgender zijn. Ook voelt en werkt deze penis ongeveer hetzelfde. Er zijn wel verschillen: met een neo-penis kun je geen zaadlozing krijgen, ook is erectie niet altijd mogelijk. Bedenk dat alle mannen anders zijn, ook mannen die niet transgender zijn. Dat je geen zaadlozing krijgt of geen erectie, betekent niet dat je geen man bent. Wel dat je een bijzonder verleden hebt. Daar is niets mis mee.

Transgender mannen kunnen wat betreft hun genitaliën kiezen voor drie opties: geen operatie, metadoioplastiek of phalloplastiek. Dat heeft over het algemeen gevolgen voor de wijze waarop de seksualiteit kan worden beleefd. Hieronder per keuzemogelijkheid wat kenmerken:

Of je na de operatie kunt genieten van seks, is een ingewikkelde vraag. Dat heeft niet alleen met zenuwuiteinden en lekkere plekjes te maken, maar ook met jou en hoe jij je voelt. Ben je blij met jezelf en met je lijf? Kun je je ontspannen? Als je met iemand anders vrijt: voel je je op je gemak bij deze persoon? Vind je de ander echt leuk?

Ook moet je oefenen en uitproberen om erachter te komen hoe jouw lekkere plekjes werken. Bijvoorbeeld:

• Hou je van hard of zacht wrijven? Drukken? Rondjes draaien?
• Vind je het fijn om een speeltje te gebruiken?
• Gebruik je glijmiddel en welke soort vind jij het fijnst?
• Word je opgewonden als je ergens over fantaseert tijdens het vrijen?

Om lekker met iemand anders te kunnen vrijen, helpt het als je weet hoe het bij jezelf werkt. Masturberen dus! Vaak is het makkelijker om een orgasme te krijgen als je masturbeert dan als je met iemand anders vrijt. Dat is heel normaal.

Als je een operatie aan je geslachtsdelen ondergaat, verandert dat de manier waarop je seks hebt en vaak ook hoe je seks beleeft. Je moet opnieuw ontdekken hoe je lichaam seksueel in elkaar zit. Je gevoelige plekken blijven intact en vaak kun je nog steeds een orgasme krijgen.

Je krijgt een vagina, die wordt ook wel ‘neo-vagina’ genoemd. Een neo-vagina ziet er ongeveer hetzelfde uit als de vagina van cisgender mensen. Ook voelt en werkt jouw vagina ongeveer hetzelfde. Er zijn wel verschillen: een neo-vagina maakt niet of nauwelijks vocht aan, zodat je glijmiddel nodig hebt bij seks. Alle vrouwen zijn anders, dat je vagina niet vochtig wordt, betekent niet dat je geen ‘echte’ vrouw bent. Je bent gewoon een vrouw met een bijzondere geschiedenis.

Transgender vrouwen kunnen wat betreft hun genitaliën kiezen voor drie opties: geen operatie, vaginaplastiek of orchidectomie. Dat heeft over het algemeen gevolgen voor de wijze waarop de seksualiteit kan worden beleefd. Hieronder per keuzemogelijkheid wat kenmerken:

Of je na de operatie kunt genieten van seks, is een ingewikkelde vraag. Dat heeft niet alleen met zenuwuiteinden en lekkere plekjes te maken, maar ook met jou en hoe jij je voelt. Ben je blij met jezelf en met je lijf? Kan je je ontspannen? Als je met iemand anders vrijt: voel je je op je gemak bij deze persoon? Vind je de ander echt leuk?

Ook moet je oefenen en uitproberen om erachter te komen hoe jouw lekkere plekjes werken. Bijvoorbeeld:

• Hou je van hard of zacht wrijven? Drukken? Rondjes draaien?
• Vind je het fijn om een speeltje te gebruiken?
• Gebruik je glijmiddel en welke soort vind jij het fijnste?
• Word je opgewonden als je ergens over fantaseert tijdens het vrijen?

Om lekker met iemand anders te kunnen vrijen, helpt het als je weet hoe het bij jezelf werkt. Masturberen dus! Vaak is het makkelijker om een orgasme te krijgen als je masturbeert dan als je met iemand anders vrijt. Dat is heel normaal.

Veel transgender mensen voelen zich na hun transitie, omdat hun lichaam beter bij hun gewenste genderidentiteit past, meer klaar om een relatie aan te gaan of nieuwe seksuele contacten hebben. Toch zijn er wel enkele extra uitdagingen waar transgender mensen mee te maken krijgen wanneer ze gaan daten. Ze staan vaak voor een moeilijk dilemma: of, wanneer en hoe vertel je een toekomstige partner over je transgender achtergrond? Doe je dat direct? Later of niet?  Het is altijd afwachten hoe de toekomstige partner hiermee zal omgaan. Veel transgender mensen zijn bang om hierom afgewezen te worden. Niet alle transgender mensen willen hun nieuwe partner vertellen over hun geboortegeslacht, maar dit heeft meestal wel een positief effect op de relatie.

Sommige transgenders weten niet zo goed waar ze moeten beginnen om nieuwe mensen, mogelijke partners, te leren kennen na hun transitie. Daten via internet of contactadvertenties kan dan een uitkomst zijn. Sommigen vinden online daten handig omdat je op je profiel kunt aangeven dat je transgender bent, waardoor je mensen aantrekt die hier voor open staan. Anderen doen dit juist niet, om te vermijden dat ze sensatiezoekers aantrekken. Het is een kwestie van onderzoeken waar je je goed bij voelt en wat voor jou het beste werkt. Wees wel altijd voorzichtig als je via internet persoonlijke informatie prijsgeeft aan mensen die je nog niet offline hebt ontmoet.

Op dit tabblad hebben we een aantal sites verzameld die dieper ingaan op het daten:

• Website die tips geeft aan transgenders die willen daten.
• Artikel over daten voor transgender (jongeren) en wat de stuggles daarbij zijn. Ook aantal datingssites genoemd.
• Serie vertoond op de NPO in 2016 over groep jonge transgenders over daten en relaties.
• Video door het blad Vrouw over Jennifer die vertelt over haar ervaringen met daten: ‘Als mannen horen dat ik transgender ben klappen ze dicht’.
• Datinghulp voor lhbit-jongeren met een verstandelijke beperking

Sommige transgender mensen vinden dat een transitie geen goed moment is om een relatie te beginnen of überhaupt een partner te hebben, omdat ze tijdens dit proces veel met zichzelf bezig zijn en het gevoel hebben dat ze hun aandacht niet op een andere persoon kunnen richten. Andere transgenders slagen er wel om tijdens de transitie een partner te hebben en te behouden, ondanks dat de transitie voor beiden een zwaar proces kan zijn.

Tijdens de transitie zijn enkele factoren van belang voor een relatie als men die op dat moment heeft, zoals: het veranderen van het lichaam in een relatief korte tijd, de verandering van publieke identiteit en een eventuele kinderwens.

Het zijn van transgender zegt niets over de seksuele voorkeur. Je hebt transgender mensen die hetero- zijn, homo- zijn, bi- zijn of aseksueel zijn. Het komt regelmatig voor dat als de transitie eenmaal is afgerond en de transgender persoon zich echt kan gaan ontwikkelen in het geslacht dat hij of zij altijd al heeft gevoeld, de seksuele voorkeur verandert. Geef jezelf de tijd en de kans ook deze zoektocht aan te gaan. Het komt voor dat mensen die voorheen op vrouwen vielen, na de transitie merken alleen nog of ook op mannen te vallen en andersom.

Als je al een partner hebt vóór de transitie kan de transitie de hele relatie op zijn kop zetten. De seksuele voorkeur van de transgender, maar zeker ook van de partner gaat een grote rol spelen. Immers je relatie verandert voor de buitenwereld en dus ook voor de partner aanzienlijk. Had je een heteroseksuele relatie, dan zal de buitenwereld dat nu als een homorelatie zien. Ook de partner ziet zich gedwongen de seksuele voorkeur te heroverwegen. Een overtuigd lesbienne ziet zich ineens geplaatst in een heteroseksuele relatie. Dit vraag wat van de relatie en de mensen binnen die relatie. Dat betekent werken en praten. Soms redt de relatie het, maar het komt ook voor dat de relatie wordt beëindigd.

Artikel van de website Partner-transgender.nl van een seksuoloog over seksualiteit en transgenderzijn.

Artikel van de website Partner-transgender van een psycholoog over het zijn van partner van.

• Daten als transgender, Nora Monsecour vertelt over daten.
• 12 Reasons I love my new vagina: Video waarin transgender vrouw uitlegt waarom ze zo blij is met haar nieuwe vagina.
• Vrouw met transgender achtergrond vertelt over het orgasme na de vaginaplastiek: persoonlijk verhaal over het orgasme na de geslachtsaanpassende operatie.
  
• Waarom een transgeder vrouw wil praten over de seks na de transitie: Vrouwen vertellen over de seks na de geslachtsaanpassende operatie (Eng).
• Hoe ik leerde een orgasme te hebben na de vaginaplastiek: Verhaal van een vrouw met transgender achtergrond die vertelt over de moeizame zoektocht naar het hebben van een orgasme na de geslachtsaanpassende operatie (Eng).
• Liefde en seks na een geslachtsverandering? Interview over liefde en seks na de operatie.
  
• Mijn verhaal, mijn intimiteit: Het verhaal van een transgender vrouw over haar relaties met vrouwen voor en na de transitie.
• Als mannen horen dat ik een vrouw met een transgender achtergrond ben, klappen ze dicht: Video over Jennifer die vertelt over haar ervaringen met daten.
  

• Hoe is het om te daten als je non-binair bent? Verhalen op Vice.com
• “Mijn liefdesleven veranderde totaal nadat ik mijzelf als non-binair ging presenteren.” Artikel over date ervaringen.

• What is it like dating a transman? Het verhaal van Jaimie Wilson en Jessenia Vice.
• Trying to find love as a transgender man: Film over daten en een verliefd stel.
• Voor partners van mannen met een transgender achtergrond: Artikel voor de partner van man met een transgender achtergrond over seks samen.
• Verliefd op een transgender vrouw: Artikel over een liefdevolle relatie en de uitdagingen die de partner ondervond toen ze hoorde van het verleden van de partner.
• Mijn partner is transgender: Artikel over partners van een transgender met 10 tips.

Zowel de GGD in Nederland (met name Amsterdam) als de WHO maken zich zorgen over het risico op HIV dat transgender mensen in bepaalde situaties lopen. Meer info in het rapport van de WHO of neem contact op met de GGD van Amsterdam of de plaatselijke GGD.

• Website van SOAIDS Nederland.
• Artikel over veilige seks voor transgender mensen.
• Gids over Gender dynamic safe sex, op de website van Transgenderinfopunt.be.
• Artikel over veilig vrijen, onder meer in relatie tot HIV en SOA’s, met aanbevelingen en tips, op de website Transgenderinfopunt.nl.

Hieronder een aantal sites of documenten die aandacht besteden aan het onderwerp seksualiteit van transgenders.

• Transgenderinfo.nl: Transgender & seksualiteit
• Transgenderinfopunt.be: Seksualiteit
• Vereniging van genderdiversiteit: Seksualiteitsbeleving
• Hoofdstuk 4 uit onderzoek naar seksualiteit onder transgenders, Doorduin en anderen
• Uitleg voor hulpverleners: Hoe het gesprek te openen met een transgender jongere over seks.
• Pilotonderzoek naar beleving van en behoefte aan informatie over seksualiteit door transgenders, Een dubbel gevoel.
• Artikel uit Sense over liefde en seks na je operatie.