Laat de tekst voorlezen
Getting your Trinity Audio player ready...

Maandagochtend pakt Diana* haar telefoon erbij. Opnieuw moet ze een factuur voor haar laserontharing indienen bij haar zorgverzekeraar. Ze weet eigenlijk al wat het antwoord zal zijn: afwijzing. “Ik lever de factuur bij hen in en binnen twee dagen komt de afwijzing weer binnen. Iedere keer met een andere reden”, vertelt ze. Diana lacht er inmiddels maar om, maar achter dat lachen schuilt jarenlange frustratie.

Diana is al sinds 2022 in transitie. Ze heeft haar traject niet gevolgd via een van de grote genderteams, maar via ETZorg, opgericht door GZ-psycholoog Tanya Schouten. “Via haar kon ik veel sneller terecht. Als ik nog jaren had moeten wachten, had ik het niet gered”, vertelt Diana. Toch bleek deze keuze later ook ingewikkeld: de zorgverzekeraar van Diana erkent ETZorg en het netwerk waar Tanya mee werkt niet als een officieel genderteam, zoals bijvoorbeeld het VUmc of Buro-Jij. Die erkenning is belangrijk, want het bepaalt of zorgverzekeraars behandelingen vergoeden.

ETZorg als genderteam

Diana’s traject begon in september 2022 met haar eerste contact met ETZorg. Een snelle intake volgde. In 2023 wilde ze alvast beginnen met laserontharing, nog vóór haar hormoonstart. Dit zijn behandelingen die bij transpersonen onder voorwaarden vergoed kunnen worden. Ze vond een kliniek, Cosmetique Totale, die ervaring had met transgender cliënten en diende een offerte in bij haar zorgverzekeraar. Op haar polis stond dat laserontharing bij genderdysforie 100% vergoed werd vanuit de basisverzekering. “Ik dacht: ik ga dit indienen en dan kan ik volgende week gewoon gaan beginnen.” Maar dat was niet zo. Haar zorgverzekeraar keurde de aanvraag af. De reden? ETZorg werd niet erkend als een genderteam.

Binnen de transgendergemeenschap is het bekend dat cliënten die hun zorg regelen via het netwerk van Tanya Schouten vaker tegen vergoedingsproblemen aanlopen. In het overzicht uit 2022 van Kwartiermaker Transgenderzorg staat dat ETZorg ‘geen onderdeel uitmaakt van een erkend genderteam.’ De structuur voldoet net niet aan de traditionele definitie van een erkend genderteam, maar zit precies in het grijze gebied. Dit brengt risico’s met zich mee.

Een lange strijd

Wat volgde was een maandenlang proces van heen en weer bellen, mails sturen en bewijzen verzamelen. “Tanya doet dit werk al bijna dertig jaar”, zegt Diana. “Zij voldeed gewoon aan de eisen, maar de verzekeraar werkte gewoon niet mee.”

Omdat ze niet serieus werd genomen, besloot Diana juridische stappen te zetten. Ze schakelde een advocaat in en startte een zaak bij de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ). Dit is een onafhankelijke geschillencommissie die klachten tussen consument en zorgverzekeraar behandelt. Pas op de allerlaatste dag voor de deadline gaf de verzekeraar alsnog toestemming en kreeg Diana de behandeling vergoed. Het argument dat Tanya niet erkent werd als genderteam, bleek toen geen rol meer te spelen.

“Nu komt het goed”, dacht Diana destijds. Maar niets bleek minder waar.  Zelfs na de machtiging bleef de zorgverzekeraar haar facturen systematisch afwijzen, telkens met andere argumenten. “De ene keer zou de behandelaar niet goed geregistreerd zijn, dan zou de machtiging verlopen zijn, dan weer is de verkeerde code gebruikt.” Deze laatste twee voorbeelden zouden te maken kunnen hebben met het feit dat begin dit jaar de codes voor behandelingen zijn veranderd. Hierdoor moet je bijvoorbeeld een machtiging aanvragen voor of laser- of epilatiebehandelingen. Waar vroeger beide behandelingen onder één code vielen, moet sinds kort voor elke behandeling apart een machtiging en declaratie ingediend worden. Veel oude machtigingen waren daardoor plotseling ongeldig. “Mijn facturen zijn inmiddels veertien keer afgewezen, terwijl ik officieel toestemming heb”, zegt Diana.

Lastige zorgroute

Diana heeft inmiddels meerdere klachtenprocedures gestart. Haar advocaat heeft eerder succes gehad via de SKGZ, en ook andere cliënten van ETZorg hebben via die route vergoeding afgedwongen bij hun zorgverzekeraar. Maar het is een proces dat veel tijd en energie kost voor Diana. “Het zoog me helemaal leeg”, vertelt ze open. “Zoveel impact heeft het als je telkens wordt afgewezen. Niet één keer, maar keer op keer. Een jaar lang.”

Om die reden belt haar coach Nicky tegenwoordig vaak met de zorgverzekeraar, terwijl Diana ernaast zit. “Ik trek dat emotioneel niet meer”, zegt Diana. “Nicky weet precies welke vragen ze moet stellen.” Nicky is in het traject van Diana een grote steun. “Dat is echt heel fijn.”

Hoopvol vooruitkijken

Naast de ontharingsbehandeling wacht Diana op een orchidectomie, een operatie die doorgaans standaard wordt vergoed. Hiervoor staat ze inmiddels op de wachtlijst bij het Radboudumc. Ook haar FFS (facial feminization surgery) probeert ze vergoed te krijgen, al verwacht ze dat dat opnieuw een lange procedure zal worden. Ze heeft bijvoorbeeld al veel bewijzen moeten verzamelen om te bewijzen dat het Belgische Face2Face-kliniek onderdeel uitmaakt van het genderteam. “Dit gaat gewoon het hele jaar nog duren, dat weet ik zeker.” De aanvraag is op dit moment in behandeling bij haar zorgverzekeraar. “De aanvraag ligt er al weken,” zegt Diana.

Het frustreert haar hoeveel tijd, energie en emotie het kost om te krijgen waar ze recht op heeft. “Ze zeggen: je moet het niet persoonlijk nemen”, vertelt ze. “Maar als je een jaar lang structureel wordt tegengewerkt, dan voelt het bijna alsof ze het expres doen.”

Ondanks alles blijft Diana vechten. “Ik had gedacht dat ik nu al verder zou zijn”, zegt ze. “Ik had plannen gemaakt om te herstellen, om misschien weer te gaan werken. Maar nu weet ik: dit gaat nog wel even duren.” Toch lukt het haar om hoopvol te blijven. “Ik heb een goed team om me heen. Het komt linksom of rechtsom wel goed.”  

*Diana is een fictieve naam. Haar naam is bekend bij de redactie.