Volwassenen

Intimiteit

Wat is intimiteit?

Intimiteit gaat over de mens en zijn intieme relatie met een ander. Er zijn veel manieren om een dergelijke relatie vorm te geven. Het vormgeven van een bevredigende, intieme, liefdevolle en eventueel seksuele relatie is voor iedereen en dus ook voor veel transgender mensen een uitdaging.

Op deze pagina hebben we verschillende informatie bijeengebracht. We hopen dat transgender mensen en/of hun partners, die nog zoeken naar manieren om hun relatie vorm te geven, hierdoor op weg worden geholpen.

Onder ‘tips’ staan tips die je kunnen helpen om de intimiteit vorm te geven. De tabbladen ‘man’ en ‘vrouw’ gaan meer in op de genitale operaties, de keuzes die daarin te maken zijn en de effecten daarvan op de mogelijkheden van een intieme en seksuele relatie. De tabbladen ‘relatie’, ‘daten’ en ‘ervaring’, ‘SOA-HIV’ en ‘overig’ spreken voor zich.

Intimiteit voor transgender mannen (masculine)

Als je een operatie aan je geslachtsdelen ondergaat, verandert dat de manier waarop je seks hebt en vaak ook hoe je seks beleeft. Je moet helemaal opnieuw ontdekken hoe je lichaam seksueel in elkaar zit. Je gevoelige plekken blijven veelal intact en vaak kun je nog steeds een orgasme krijgen.

Je krijgt een (mini)penis, ook wel ‘neo-penis’ genoemd. Een neo-penis ziet er ongeveer hetzelfde uit als de penis van mensen die niet transgender zijn. Ook voelt en werkt deze penis ongeveer hetzelfde. Er zijn wel verschillen: met een neo-penis kun je geen zaadlozing krijgen, ook is erectie niet altijd mogelijk. Bedenk dat alle mannen anders zijn, ook mannen die niet transgender zijn. Dat je geen zaadlozing krijgt of geen erectie, betekent niet dat je geen man bent. Wel dat je een bijzonder verleden hebt. Daar is niets mis mee.

Transgender mannen kunnen wat betreft hun genitaliën kiezen voor drie opties: geen operatie, metadoioplastiek of phalloplastiek. Dat heeft over het algemeen gevolgen voor de wijze waarop de seksualiteit kan worden beleefd. Hieronder per keuzemogelijkheid wat kenmerken:

Wanneer je geen genitale operatie hebt ondergaan en dus de vagina en clitoris aanwezig blijven:

  • blijft het seksuele gevoel voor 100% behouden
  • blijft de mogelijkheid tot orgasme bestaan
  • blijft masturbatie mogelijk
  • is penetratie door jou van je partner mogelijk met externe hulpmiddelen
  • blijft de mogelijkheid om vaginaal gepenetreerd te worden bestaan

Dit laatste is niet mogelijk als een colpectomie (vaginaverwijdering) is uitgevoerd.

Indien je een metadoioplastiek (penis gevormd door het losmaken, strekken en omwikkelen van de clitoris) hebt ondergaan:

  • blijft door het gebruik van eigen genitaal weefsel het erotische gevoel behouden
  • blijft de mogelijkheid tot orgasme behouden
  • is masturbatie is mogelijk
  • is sprake van natuurlijke zwelling en erectie bij seksuele opwinding
  • is de lengte van de penis variabel, maar vaak te klein om te penetreren
  • kan het seksuele gevoel door de operatie veranderen
  • is vaginaal gepenetreerd worden niet meer mogelijk
  • moet je seksueel om leren gaan met je penis

Indien je een phalloplastiek (penis gevormd uit de huid van een ander lichaamsdeel) hebt ondergaan:

  • bevindt de clitoris zich onderhuids, aan het begin van de schacht, wat tot een ander gevoel kan leiden
  • blijft meestal de mogelijk tot orgasme behouden, er is misschien wel extra oefening nodig
  • kan het orgasme anders aanvoelen
  • blijft masturbatie mogelijk
  • is geen penetratie van de partner mogelijk zonder erectieprothese of hulpmiddelen
  • is de penis meer realistisch van grootte
  • is vaginaal gepenetreerd worden niet meer mogelijk
  • moet je opnieuw seksueel leren omgaan met je penis

Of je na de operatie kunt genieten van seks, is een ingewikkelde vraag. Dat heeft niet alleen met zenuwuiteinden en lekkere plekjes te maken, maar ook met jou en hoe jij je voelt. Ben je blij met jezelf en met je lijf? Kun je je ontspannen? Als je met iemand anders vrijt: voel je je op je gemak bij deze persoon? Vind je de ander echt leuk?

Ook moet je oefenen en uitproberen om erachter te komen hoe jouw lekkere plekjes werken. Bijvoorbeeld:

  • Hou je van hard of zacht wrijven? Drukken? Rondjes draaien?
  • Vind je het fijn om een speeltje te gebruiken?
  • Gebruik je glijmiddel en welke soort vind jij het fijnst?
  • Word je opgewonden als je ergens over fantaseert tijdens het vrijen?

Om lekker met iemand anders te kunnen vrijen, helpt het als je weet hoe het bij jezelf werkt. Masturberen dus! Vaak is het makkelijker om een orgasme te krijgen als je masturbeert dan als je met iemand anders vrijt. Dat is heel normaal.

Intimiteit voor transgender vrouwen (feminine)

Als je een operatie aan je geslachtsdelen ondergaat, verandert dat de manier waarop je seks hebt en vaak ook hoe je seks beleeft. Je moet opnieuw ontdekken hoe je lichaam seksueel in elkaar zit. Je gevoelige plekken blijven intact en vaak kun je nog steeds een orgasme krijgen.

Je krijgt een vagina, die wordt ook wel ‘neo-vagina’ genoemd. Een neo-vagina ziet er ongeveer hetzelfde uit als de vagina van cisgender mensen. Ook voelt en werkt jouw vagina ongeveer hetzelfde. Er zijn wel verschillen: een neo-vagina maakt niet of nauwelijks vocht aan, zodat je glijmiddel nodig hebt bij seks. Alle vrouwen zijn anders, dat je vagina niet vochtig wordt, betekent niet dat je geen ‘echte’ vrouw bent. Je bent gewoon een vrouw met een bijzondere geschiedenis.

Transgender vrouwen kunnen wat betreft hun genitaliën kiezen voor drie opties: geen operatie, vaginaplastiek of orchidectomie. Dat heeft over het algemeen gevolgen voor de wijze waarop de seksualiteit kan worden beleefd. Hieronder per keuzemogelijkheid wat kenmerken:

Wanneer je geen genitale operatie hebt ondergaan en dus de penis en teelballen aanwezig blijven:

  • blijft het seksuele gevoel voor 100% behouden
  • blijft de mogelijkheid tot orgasme bestaan
  • blijft masturbatie mogelijk
  • blijft penetratie mogelijk

Bij een vaginaplastiek wordt uit de penis een vagina gereconstrueerd. Hierdoor wordt het voor transgender vrouwen mogelijk om penetratieve vaginale seks te hebben. In tegenstelling tot cisgender vrouwen worden veel transgender vrouwen die een vaginaplastiek hebben gehad niet (voldoende) vochtig bij seksuele opwinding. 2 op 3 transgender vrouwen ervaren wel vaginale vochtafscheiding tijdens seksuele opwinding en/of orgasme. Mogelijk is dit vocht afkomstig van de klieren van Cowper, de klieren die voorheen zorgden voor ‘voorvocht’. Bij de helft is dit echter onvoldoende voor seksuele activiteit, dus meestal is het gebruik van glijmiddel noodzakelijk.

Bij een vaginaplastiek wordt de clitoris gereconstrueerd uit het voorste deel van de eikel, dat het meest gevoelig is. Zoals bij cisgender vrouwen is dit voor veel transgender vrouwen dus de meest gevoelige plek. Veel transgender vrouwen kunnen dan ook klaarkomen door het stimuleren van de clitoris, zowel rechtstreeks, als door vaginale penetratie. Uit onderzoek blijkt dat 65% van de transvrouwen bijna altijd een orgasme bereikt tijdens masturbatie. Voor orgasme tijdens seksuele activiteit liggen de cijfers een stuk lager, maar dit is binnen de algemene bevolking ook zo. Een deel van de transvrouwen verliest echter de de mogelijkheid tot orgasme na een geslachtsaanpassende operatie.

Na de operatie moet gedurende een bepaalde periode gedilateerd worden om de neo-vagina open te houden. Het duurt normaal gezien 5 tot 8 weken voordat een penis van gemiddelde lengte (of dildo) in de vagina kan worden gebracht. In het begin kan seks dan ook pijnlijk zijn, dus weest voorzichtig. Het kan helpen om enkele uren voor de seks te dilateren. Als alles goed genezen is, kan je gerust beginnen met experimenteren. Aangezien de lichaamsbeleving nu anders is, zal ook de seksualiteit opnieuw moeten worden ontdekt.

Bij een orgidectomie worden alleen de testikels van een transgender vrouw verwijderd. De testikels maken testosteron en sperma aan, waardoor transgender vrouwen die een orgidectomie ondergingen vaak niet meer kunnen ejaculeren en mogelijk ook geen erectie meer krijgen of kunnen houden. Dit betekent echter niet dat je geen orgasme meer kunt krijgen.

Of je na de operatie kunt genieten van seks, is een ingewikkelde vraag. Dat heeft niet alleen met zenuwuiteinden en lekkere plekjes te maken, maar ook met jou en hoe jij je voelt. Ben je blij met jezelf en met je lijf? Kan je je ontspannen? Als je met iemand anders vrijt: voel je je op je gemak bij deze persoon? Vind je de ander echt leuk?

Ook moet je oefenen en uitproberen om erachter te komen hoe jouw lekkere plekjes werken. Bijvoorbeeld:

  • Hou je van hard of zacht wrijven? Drukken? Rondjes draaien?
  • Vind je het fijn om een speeltje te gebruiken?
  • Gebruik je glijmiddel en welke soort vind jij het fijnste?
  • Word je opgewonden als je ergens over fantaseert tijdens het vrijen?

Om lekker met iemand anders te kunnen vrijen, helpt het als je weet hoe het bij jezelf werkt. Masturberen dus! Vaak is het makkelijker om een orgasme te krijgen als je masturbeert dan als je met iemand anders vrijt. Dat is heel normaal.

Daten

Veel transgender mensen voelen zich na hun transitie, omdat hun lichaam beter bij hun gewenste genderidentiteit past, meer klaar om een relatie aan te gaan of nieuwe seksuele contacten hebben. Toch zijn er wel enkele extra uitdagingen waar transgender mensen mee te maken krijgen wanneer ze gaan daten. Ze staan vaak voor een moeilijk dilemma: of, wanneer en hoe vertel je een toekomstige partner over je transgender achtergrond? Doe je dat direct? Later of niet?  Het is altijd afwachten hoe de toekomstige partner hiermee zal omgaan. Veel transgender mensen zijn bang om hierom afgewezen te worden. Niet alle transgender mensen willen hun nieuwe partner vertellen over hun geboortegeslacht, maar dit heeft meestal wel een positief effect op de relatie.

Sommige transgenders weten niet zo goed waar ze moeten beginnen om nieuwe mensen, mogelijke partners, te leren kennen na hun transitie. Daten via internet of contactadvertenties kan dan een uitkomst zijn. Sommigen vinden online daten handig omdat je op je profiel kunt aangeven dat je transgender bent, waardoor je mensen aantrekt die hier voor open staan. Anderen doen dit juist niet, om te vermijden dat ze sensatiezoekers aantrekken. Het is een kwestie van onderzoeken waar je je goed bij voelt en wat voor jou het beste werkt. Wees wel altijd voorzichtig als je via internet persoonlijke informatie prijsgeeft aan mensen die je nog niet offline hebt ontmoet.

Op dit tabblad hebben we een aantal sites verzameld die dieper ingaan op het daten:

  • Website die tips geeft aan transgenders die willen daten.
  • Artikel over daten voor transgender (jongeren) en wat de stuggles daarbij zijn. Ook aantal datingssites genoemd.
  • Serie vertoond op de NPO in 2016 over groep jonge transgenders over daten en relaties.
  • Video door het blad Vrouw over Jennifer die vertelt over haar ervaringen met daten: ‘Als mannen horen dat ik transgender ben klappen ze dicht’.
  • Datinghulp voor lhbit-jongeren met een verstandelijke beperking

Relaties

Sommige transgender mensen vinden dat een transitie geen goed moment is om een relatie te beginnen of überhaupt een partner te hebben, omdat ze tijdens dit proces veel met zichzelf bezig zijn en het gevoel hebben dat ze hun aandacht niet op een andere persoon kunnen richten. Andere transgenders slagen er wel om tijdens de transitie een partner te hebben en te behouden, ondanks dat de transitie voor beiden een zwaar proces kan zijn.

Tijdens de transitie zijn enkele factoren van belang voor een relatie als men die op dat moment heeft, zoals: het veranderen van het lichaam in een relatief korte tijd, de verandering van publieke identiteit en een eventuele kinderwens.

Het zijn van transgender zegt niets over de seksuele voorkeur. Je hebt transgender mensen die hetero- zijn, homo- zijn, bi- zijn of aseksueel zijn. Het komt regelmatig voor dat als de transitie eenmaal is afgerond en de transgender persoon zich echt kan gaan ontwikkelen in het geslacht dat hij of zij altijd al heeft gevoeld, de seksuele voorkeur verandert. Geef jezelf de tijd en de kans ook deze zoektocht aan te gaan. Het komt voor dat mensen die voorheen op vrouwen vielen, na de transitie merken alleen nog of ook op mannen te vallen en andersom.

Als je al een partner hebt vóór de transitie kan de transitie de hele relatie op zijn kop zetten. De seksuele voorkeur van de transgender, maar zeker ook van de partner gaat een grote rol spelen. Immers je relatie verandert voor de buitenwereld en dus ook voor de partner aanzienlijk. Had je een heteroseksuele relatie, dan zal de buitenwereld dat nu als een homorelatie zien. Ook de partner ziet zich gedwongen de seksuele voorkeur te heroverwegen. Een overtuigd lesbienne ziet zich ineens geplaatst in een heteroseksuele relatie. Dit vraag wat van de relatie en de mensen binnen die relatie. Dat betekent werken en praten. Soms redt de relatie het, maar het komt ook voor dat de relatie wordt beëindigd.

Artikel van de website Partner-transgender.nl van een seksuoloog over seksualiteit en transgenderzijn.

Artikel van de website Partner-transgender van een psycholoog over het zijn van partner van.

Handige linkjes

Deze pagina is op 24 januari 2024 bewerkt.